De 21ste maart dinsdag.
– Ik doe lengteobservaties – krijg het onaangename bericht dat gisteravond al het geld van mijn leerling Rosai gestolen is tijdens zijn bezoek aan mij. Voor hem en voor mij een grote klap. Er was een bedrag van ongeveer 400 Th. bij, dat zijn heeroom uit Osaka hem had meegegeven voor de aankoop van verschillende zaken. Hoogstwaarschijnlijk is de dief de bediende van de tolk Hatstaro. – Dit is al de tweede diefstal tijdens de reis die een belangrijke invloed heeft op mijn financiële situatie. Onder het grote bedrag dat bij Kansaki gestolen werd van de oppertolk, was ook het geld, ter waarde van fl 300 – dat de geldkamer in Nagasaki mij had voorgeschoten. Bovendien had ik nog een bedrag van fl 400 bij hem uitstaan dat ik tijdens de reis wilde gebruiken. Het is zeer bezwaarlijk om onder de handelsverhoudingen zoals die tussen de Japanners en ons zijn geregeld, aan contant geld te komen, dat we over het algemeen in Deshima niet zelf in handen mogen hebben. Daarom kan men het alleen via omwegen in bezit krijgen, waarbij men vanwege de koers van het kambang geld minstens 20 procent moet verliezen. Een bewijs, op welke vertrouwelijke voet ik met Japanners sta, is zeker het volgende, namelijk dat ik de verzekering kan geven dat ik tot nu toe voor mijn onderzoek al meer dan tienduizend in contanten gebruikt heb. Ik heb vroeger op Deshima weinig gehoord over diefstallen in Japan en inderdaad zijn die in vergelijking met Europese en andere Indische landen ongewoon zeldzaam. Maar toch hoorde ik zojuist dat vorig jaar zelfs een keizerlijk geldtransport aangevallen was, dat 12 van de begeleiders vermoord waren en dat er een bedrag van 30.000 kobang was geroofd. Ook werd er korte tijd geleden bij het eiland... een groot Japans schip door zeerovers overmeesterd – de bemanning vermoord, de lading gestolen en het schip verbrand. Deze gebeurtenissen zijn echter zeer ongewoon en kunnen niet vergeleken worden met die, die plaatsvinden bij de Sundaasche en Mollukse archipel en die bij Formosa.